Somut Tanımlar (Davranışçılar)

Davranışçılar, öğrenmeyi gözlemlenebilir ve ölçülebilir davranış değişiklikleri olarak tanımlarlar. Bu yaklaşımda öğrenme, uyarıcı (stimulus), tepki (response) ve pekiştirme (reinforcement) arasındaki ilişkiyle açıklanır. Yani, bir kişi veya organizma bir uyarana tepki verir ve bu tepki uygun bir şekilde pekiştirilirse (örneğin ödüllerle), öğrenme gerçekleşmiş olur. Bu bakış açısında öğrenme, sonuç ve davranışın değişmesi ile ölçülür. Pavlov’un köpekleriyle yaptığı deney veya Skinner’ın davranışçı teorisi bu yaklaşıma örnek olarak verilebilir.

Soyut Tanımlar (Bilişselciler, Yapılandırmacılar, İnsancıl, Nöro-Fizyologlar)

Bu yaklaşımda öğrenme, sürekli bir süreç olarak ele alınır ve bireyin aktif bir şekilde bilgiyi işleyip anlamlandırmasını içerir. Öğrenme, sadece dışsal uyarıcılar ve tepkilerle açıklanmaz, zihinsel süreçler de önemlidir.... (Devam)

Öğrenim Psikolojisi 12 Kasım 2024 Yorum yok

Öğrenilmemiş Davranışlar

Öğrenilmemiş davranışlar, doğuştan gelen ve organizmanın çevresine tepkisi olarak ortaya çıkan, genellikle genetik olarak kodlanmış davranışlardır. Bu davranışlar, öğrenme veya deneyim gerektirmez; doğrudan biyolojik mekanizmalarla ilişkilidir.

1. Doğuştan Gelen Davranışlar (Refleks, İçgüdüsel):

Refleks: Organizmanın, belirli bir uyaran karşısında istemsiz olarak gösterdiği tepkiyi ifade eder. Bu tepkiler, genellikle hızlı ve otomatik olup, çevresel değişimlere hızla uyum sağlamak için gereklidir. Örneğin, ışıkta gözbebeğinin küçülmesi, aşırı ısıya dokununca elin geri çekilmesi gibi tepkiler reflekslere örnektir.
İçgüdüsel Davranışlar: Bu davranışlar, türün hayatta kalmasını sağlamak için organizmada doğuştan var olan ve genetik olarak programlanmış davranışlardır. Örneğin, bir kuşun uçma içgüdüsü ya da bazı hayvanların yavrularını koruma içgüdü... (Devam)

Öğrenim Psikolojisi 12 Kasım 2024 Yorum yok

Refleks ve içgüdü, her ikisi de doğuştan gelen, biyolojik olarak programlanmış davranışlardır, ancak bunlar arasında bazı temel farklar bulunmaktadır:

Refleks

Refleks, organizmanın belirli bir uyaran karşısında otomatik ve hızlı bir şekilde gösterdiği istemsiz tepkidir. Refleksler, doğrudan sinir sistemi tarafından yönetilir ve genellikle çevresel uyarıcıya hızlı bir yanıt olarak ortaya çıkar.

Özellikleri:

İstem dışı: Refleksler bilinçli kontrol altında değildir.
Hızlı ve otomatik: Refleks tepki, uyaranla neredeyse anında gerçekleşir.
Tek seferlik tepki: Genellikle tek bir tepkiyle sınırlıdır. Örneğin, ağır bir nesneyle karşılaşırsanız ellerinizi korumak için aniden çekersiniz.
Ertelenebilir: Refleksler bilinçli bir çaba sonucunda ertelenebilir.
Örnekler: Gözbebeğinin ışığa karşı küçülmesi, ellerin sıcak bir yüzeyden çekilmesi, dizin altına vurulduğunda bacağın istemsizce ha... (Devam)

Öğrenim Psikolojisi 12 Kasım 2024 Yorum yok